Günümüzde bilgi edinmek için akıllı telefonlar, tabletler ve bilgisayarlar kullanıyoruz ancak kütüphaneler yüzyıllar boyunca ve hala en önemli bilgi yuvalarından biridir. İçerisinde binlerce kitabın, derginin, yazmanın bulunduğu kütüphaneler, kaynakları belirtilmiş bilgiler içerdiği için çok önemlidir. İnsan tarihi boyunca dünyanın dört bir yanında kütüphaneler açılmıştır. Bu kütüphaneler sayesinde hem günümüz hem de geçmiş ile ilgili doğru bilgiler edinebiliyoruz. Arapça’da kitaplar anlamına gelen kutup ile Farsça’da ev anlamına gelen hane kelimelerinin birleşmesiyle oluşan kütüphane kelimesi, anlamlarından da anlaşılacağı üzere kitaplar evi. Peki bilinen tarih ışığında dünyanın ilk kütüphanesi Ninova nerede? Kim kurmuş ve ne zaman kurmuştu?
Dünyanın ilk kütüphanesi Ninova
Kütüphanecilik binlerce yıl önceye dayanan bir meslektir. Yapılan araştırmalar ve bulgulara göre kütüphanecilik yapıldığına dair ilk kanıtlar M.Ö. 2500lü yıllara kadar dayanır. İlk kütüphanecilik örnekleri çivi yazısı kullanarak tabletler üzerine yazı yazan Sümerler ve hiyeroglifler ile yazılmış devlet anlaşmaları bulunan Mısırlılar’a aittir. Kütüphanecilik örnekleri bu yıllara kadar geriye gitse de bu belgeler daha ziyade tapınaklarda, mezarlarda veya yapılarda bulunduğu için kütüphane olarak kabul edilmez. Kütüphane denilebilmesi için sistematik bir şekilde bir yapıda bulunmuş olmaları gerekir. Peki dünyanın ilk kütüphanesini kim, ne zaman ve nerede kurdu?
Dünyanın ilk kütüphanesini Asurlular kurmuştur. M.Ö. 2000 yılında kurulan Sami kökenli bir Mezopotamya urganlığı olan Asurlular savaş, tarım, hayvancılık ve daha pek çok konularda etkilidir.
Asurluların son kralı olarak bilinen Aşurbanipal ilk kütüphaneyi kuran kişidir. M.Ö. 626 yılında Asur’un Başkenti Ninova’da kurulan kütüphanenin kazılarında 30 bin üzerinde tablet bulunmuştur.
Savaş kadar bilime de önem veren Aşurbanipal, yazıcılarına verdiği emirle buldukları tüm yazılı belgeleri Ninova Kütüphanesine getirmelerini emretmiştir.
Ninova Kütüphanesi’nde keşfedilen en önemli eserler arasında Yaradılış ve Gılgamış Destanı bulunur. Bunun yanı sıra kütüphanede atasözleri, dualar, büyüler, mektuplar, ticari belgeler, kanunlar, sözlükler, mitoloji ve tıp belgeleri de keşfedilmiştir.
Ninova Kütüphanesi kalıntıları 1850 yılında İngiliz Austen Henry Layard tarafından Musul civarında yapılan kazılarda keşfedilmiştir. Günümüzde ortaya çıkarılan yaklaşık 20 bin civarında tablet İngiltere’deki British Museum’dadır.
Küçük ve büyük çocuklar için bilim sloganıyla yola çıkan Bilimcini.com‘u takip etmeyi unutmayın 🙂
Facebook | Youtube | Instagram
