Karbon ayak izi nedir? Karbon ayak izi nasıl azaltılır? Karbon ayak izinin artması nelere sebep olur? Karbon ayak izi nasıl hesaplanır?
Karbon ayak izi nedir?
Karbon ayak izi bireysel, kurumsal, ürün ve vaka temelli olarak atmosfere salınan karbondioksit miktarına verilen isimdir.
Birçok durumda karbon ayak izi tam olarak hesaplanamaz. Bunun sebebi karbon salınımı sürecinde destekleyici etkenler arasındaki bağlantıları yapmanın zorluğu ve bilgi yetersizliğidir. Bu sebeple Wright, Kemp ve Williams karbon ayak izini tanımlarken şu ifadeyi önermişlerdir:
Madde döngüleri nedir?
”Belli bir toplumun, sistemin ya da faaliyetin; toplumun, sistemin ya da faaliyetin ilgisinin mekansal ve geçici sınırları içerisinde çöken ya da depolanan tüm ilgili sonuçlarını hesaba katarak toplam karbondioksit ve metan salınımının ölçülmesidir. 100 yıllık ilgili küresel ısınma potansiyeli kullanılarak karbondioksit eş değeri olarak hesap hesaplanır.”
Sera gazları, arazi temizleme, gıda, yakıt, sanayi ürünleri, madde, ahşap, yol, yapı, ulaşım ve diğer hizmetlerin üretimi ve tüketiminde ortaya çıkabilir. Bunu basite indirgemek için genellikle atmosfere salınan karbondioksit ya da sera gazı miktarı terimi kullanılır.
Dünya nüfusunun yüzde 4’üne ev sahipliği yapmasına rağmen ABD, küresel karbon ayak izi oranının yüzde 25’inden sorumludur. Ortalama bir ABD vatandaşı her yıl atmosfere 20 ton karbondioksit salınımı gerçekleştirir.
Karbon ayak izi adı nereden gelmektedir?
Karbon ayak izi terimi, ekolojik ayak izi kavramından gelmektedir. Ekoojik ayak izi kavramı ilk olarak 1990’lı yıllarda Rees ve Wackernagel tarafından geliştirilmiştir. Ekolojik ayak izi kavramı, Dünya’da yaşayan her bir bireyin eşit koşullarda kaynakları tüketmesi durumunda kaç tane Dünya’ya ihtiyacımız olacağını hesaplama fikrinden için ortaya çıktı. Fakat ekolojik ayak izi kavramı başarısız bir konseptti. Anindita Mitra, bu kavram yerine, sürdürülebilir olmayan enerji göstergeci olarak karbon kullanımını kolayca hesaplayabilmek için karbon ayak izi konseptini önerdi.
Karbon ayak izi, su ayak izi ve toprak ayak izinin de aralarında bulunduğu ayak izi göstergesi ailesinin bir üyesidir.
Karbon ayak izi nasıl hesaplanır?
Bireyin, ulusun ya da kurumun karbon ayak izini hesaplamak için sera gazı salınım testi ya da karbon muhasebesi gibi yöntemlere başvurulur. Karbon ayak izini hesapladıktan sonra teknolojik gelişme, daha iyi süreç ve ürün yönetimi ve tüketim stratejileri gibi yöntemler geliştirerek karbon ayak izi azaltılabilir.
Karbon ayak izi nasıl azaltılır?
Karbon ayak izi güne ve rüzgar enerjisi gibi doğa dostu ve yenilenebilir enerji kaynakları projelerinin geliştirilmesi ve ormanlık arazilerin artırılması ile azaltılabilir.
Karbon ayak izinin artması nelere yol açar?
Karbon ayak izi oranının artması sonucunda küresel iklim değişikliği tetiklenir ve Dünya çapında iklim değişiklikleri yaşanabilir. Karbon ayak izi oranının artması doğal kaynakların azalmasına da sebep olur.
