Zehirli ok kurbağası kendini nasıl olur da zehirlemez?

2509
Zehirli ok kurbağası

Zehirli ok kurbağası adından da anlaşılacağı üzere oldukça zehirli bir kurbağa türüdür. Zehirli ok kurbağasının zehri dünyadaki tüm canlılardan daha etkilidir. Zehirli hayvanlar denildiğinde akla gelen yılan ve akrebin zehri, zehirli ok kurbağasının zehrine yaklaşamaz. Zehirli ok kurbağa hakkında bilgiler paylaşırken belki de en merak edilen sorulardan birine cevap vermeye çalışalım. Zehirli ok kurbağası kendini nasıl olur da zehirlemez?

Zehirli ok kurbağası hakkında bilgiler

Zehirli ok kurbağasının İngilizce adı Poison Dart Frog ve ait olduğu sınıfın Latince adı ise Dendrobatidae olarak bilinir. Orta ve Güney Amerika’da yaşar. 5,5 santimetre boyutlarında olan zehirli ok kurbağalarının tespit edilmiş 175 türü bulunur.

Zehirli ok kurbağasının cildi gerçekten muhteşemdir. Muhteşem olduğu kadar da zehirli olan zehirli ok kurbağasına bir kere dokunmak bile zehirlenmek için yeterli olabilir. Bu nedenle uzaktan sevmek ve incelemek en doğrusudur.

mavi zehirli ok kurbağası
Surinam ve Brezilya’da görülen mavi zehirli ok kurbağası. Diğer adı ise okopipi. (Josh More, Flickr)

Zehirli ok kurbağası ne kadar zehirli olursa olsun zıplayarak uzaklaşmaya meyilli bir kurbağa türüdür. Zehri, başka hayvanların onu yememesi için caydırıcı bir gücüdür.

Peki bu zehir, zehirli ok kurbağasını nasıl hiç etkilemiyor?

Bilim adamları zehirli kurbağalar üzerinde yaptıkları bir takım araştırmalarda epibatidine adı verilen zehri incelemiş. Epibatidine bu kurbağaların vücudundaki bir tür proteine bağlanarak işlev görüyormuş.

Ancak yüzyıllar süren evrimsel süreçte bu kurbağalar, epibatidine adı verilen zehrin bağlandığı proteindeki bir dizi amino asidin yapısını değiştirmiş ve bu sayede zehrin kendilerine zarar vermesini engellemeyi başarmış.

Evrimsel süreç burada son bulmamış. Zehrin bağlandığı protein aynı zamanda sağlıklı beyin fonksiyonları için gerekli olan kimyasal bir mesajcı olduğundan, amino asitler bir dizi değişiklik daha geçirmiş ve sonuç ortaya çıkmış. Proteinin yapısı kimyasal mesajcıyı kabul edecek ancak zehri reddedecek şekilde evrilmiş.

Kısacası yıllar içerisinde zehirli ok kurbağasının vücudu bu zehri taşıyan hücrelerin değişmesi ile zehirlenmeyi önlemiş.

Küçük ve büyük çocuklar için bilim sloganıyla yola çıkan Bilimcini.com‘u Facebook‘ta takip etmeyi unutmayın 🙂

Kaynaklar:
* https://indianapublicmedia.org/amomentofscience
* Greshko, Michael. “Now We Know Why Poison Frogs Don’t Poison Themselves.” National Geographic: Weird & Wild. September 28, 2017.
* Hamers, Laurel. “The way poison frogs keep from poisoning themselves is complicated.” ScienceNews. September 22, 2017.